HET GESPREK Het gevecht van David tegen de techreus Hoogleraar Reijer Passchier en burgemeester Huri Sahin van Rijswijk over In ‘De vloek van Big Tech’ beschrijft Reijer Passchier hoe grote techbedrijven zoveel macht hebben kunnen verwerven dat ze inmiddels sterker staan dan veel staten. Wat kan een middelgrote gemeente daar dan tegen beginnen? TEKST: marjolein van trigt • BEELD: maurits van hout W 50 iBestuur 54, april 2025 e dreigen onze met veel moeite verworven democratische beginselen kwijt te raken, betoogt Reijer Passchier in zijn nieuwste boek. Hij noemt onze afhankelijkheid van grote techbedrijven digitaal feodalisme, naar het middeleeuwse stelsel waarin leenheren heersten over hun leenmannen. In zekere zin is de situatie nu zelfs nog erger dan toen, stelt de hoogleraar Digitalisering en de Democratische rechtstaat, want de leenmannen konden in ieder geval aankloppen bij hun leenheer, terwijl je als gewone burger letterlijk mijlenver af staat van een Microsoft of Meta. ‘De vloek van Big Tech’ legt de juridisch-technologisch wortels bloot van die digitale afhankelijkheid. Het gaat onder meer over de rol van het moderne eigendomsrecht en het ondernemingsrecht, en over the curse of bigness. Al in 1912 schreef de Amerikaanse rechter Louis Brandeis dat de opkomst van grote banken de vrije mededinging bedreigde, net als de ondernemingsvrijheid, de economische autonomie van gewone mensen en zelfs hun waardigheid. Passchier: ‘Honderd jaar later stel ik dat we weinig hebben gedaan
51 Online Touch Het gesprek Home